چه چیـزی در مستندسازی شبکه با Visio تحویل می‌دهیم؟

هنگامی که پروژه طراحی و مستندسازی را به ما می‌سپارید، تحویل ما چیزی فراتر از یک فایل Visio خام خواهد بود. خروجی‌های کلیدی شامل موارد زیر هستند:

• نقشه فیزیکی شبکه (Rack & Patch panel layout)
• نقشه منطقی شبکه (VLAN, Subnet, IP Plan)
• دیاگرام سرویس‌ها و مسیرهای ترافیکی (Flow Diagrams)
• نقشه پسیو (کابل‌کشی، شماره‌گذاری پچ پنل‌ها، طول‌ها)
• مستندات تجهیزات (مدل، سریال، نوع پورت، تنظیمات پایه)
• دیاگرام‌های high-level و low-level برای مدیران و تکنیسین‌ها
• نقشه Disaster Recovery و Critical Path برای سرویس‌های حیاتی
• چک‌لیست‌های نگهداری و دستورالعمل‌های تغییرات (Change Procedures)

ما نه‌فقط دیاگرام می‌کشیم، بلکه آن‌ها را به شکلی استاندارد، قابل‌ورژنینگ و قابل‌جستجو تحویل می‌دهیم تا در آینده به‌راحتی قابلیت به‌روزرسانی داشته باشند.

فرآیند طراحی و مستندسازی شبکه؛ مراحل همکاری؟

۱. جلسه نیازسنجی و بررسی اهداف سازمانی

شروع پروژه با یک جلسه‌ تخصصی با مدیر IT و ذی‌نفعان است تا محدوده، نقاط حساس، سیاست‌های امنیتی و اهداف کسب‌وکار مشخص شود. در این مرحله تعیین می‌کنیم که آیا مستندسازی شامل دیتاسنتر، دفاتر شعب، وایرلس، سرویس‌ها یا همه‌ی موارد باشد.

۲. بازدید میدانی و کشف موجودی (Discovery)

تیم فنی ما از نزدیک رک‌ها، پچ پنل‌ها، سوئیچ‌ها، روترها و APها را بررسی می‌کند؛ شماره‌گذاری پورت‌ها، مشاهدهٔ کابل‌کشی، خواندن سریال‌ها و بررسی تنظیمات پایه. این مرحله می‌تواند حضوری در مشهد یا ریموت (برای سایت‌های دور) انجام شود با ابزارهای SNMP، NMAP و دسترسی کنسول.

۳. جمع‌آوری داده‌ها و طراحی اولیه

تمام داده‌های جمع‌آوری‌شده وارد یک قالب استاندارد می‌شود: لیست دستگاه‌ها، آدرس‌دهی IP، VLANها، نقشه‌های پچ پنل و مختصات فیزیکی رک‌ها.

سپس نقشه‌های اولیه Visio (high-level) طراحی می‌شوند تا دید کلی را به تیم و مدیران نشان دهیم.

۴. طراحی جزئیات (Low-level diagrams)

بعد از تأیید طرح اولیه، دیاگرام‌های دقیق پورت-به-پورت، مسیرهای کابل‌کشی، تنظیمات ACL، و جریان‌های ترافیکی ترسیم می‌شود. در این مرحله مستندات پیکربندی کلیدی (مثلاً تنظیمات سوئیچ‌های core، ACL نمونه، کانفیگ‌های روتر) نیز ضمیمه می‌گردد.

۵. بازبینی، تست و اعتبارسنجی

نقشه‌ها با تیم فنی بررسی، کالیبره و در محیط واقعی تطبیق داده می‌شوند؛ هر مغایرتی ثبت و اصلاح می‌گردد.

تست‌هایی روی مسیرهای بحرانی (مثلاً failover)، دسترسی‌ها و DNS/DHCP انجام می‌شود تا اطمینان حاصل شود دیاگرام‌ها نشان‌دهندهٔ واقعیت هستند.

۶. تحویل نهایی و آموزش

فایل‌های Visio همراه با PDFهای خلاصه، چک‌لیست‌های نگهداری، و یک جلسهٔ آموزشی برای تیم IT تحویل می‌شود. همچنین فایل‌ها در قالبی قرار می‌گیرند که نسخه‌بندی (version control) و قابلیت به‌روزرسانی آسان را داشته باشند.

۷. پشتیبانی و به‌روزرسانی دوره‌ای

شبکه‌ها تغییر می‌کنند؛ ما بسته‌های پشتیبانی دوره‌ای ارائه می‌دهیم تا مستندسازی همیشه به‌روز بماند — معمولاً هر ۳ تا ۶ ماه یا پس از هر پروژهٔ بزرگ تغییرات.

تجهیزات و فرمت‌های مستندسازی؛ چه چیزهایی مستندسازی می‌شوند؟

در مستندسازی حرفه‌ای با Visio، ما فراتر از کشیدن شکل‌ها عمل می‌کنیم: هر دستگاه با مشخصات فنی، مدل، شماره سریال و محل دقیق ثبت می‌شود.

تجهیزات معمول شامل: سوئیچ‌های Core و Access, روترها و فایروال‌ها, سرورها, تجهیزات ذخیره‌سازی, نقاط دسترسی وایرلس، پچ پنل‌ها و کابل‌کشی.

خروجی نهایی Visio معمولاً شامل لایه‌های مختلف است:

• لایه فیزیکی (Rack / Rack elevations)
• لایه پسیو (Patch panel / cable routes)
• لایه منطقی (VLAN / Subnet / IP Plan)
• لایه سرویس (Application & Server mapping)
  و هر لایه قابلیت چاپ جداگانه یا ترکیب در یک PDF ارائه را دارد.

اهمیت طراحی اصولی و نگهداری مستمر

مستندسازی یکبار مصرف نیست؛ همراه با رشد سازمان، شبکه تغییر می‌کند.

یک طراحی اصولی هنگام شروع پروژه (حذف نقاط Single Point of Failure، درنظر گرفتن نیاز پهنای باند آینده و سیاست‌های امنیتی) و نگهداری مستمرِ مستندات باعث کاهش هزینه‌های عملیاتی، سهولت در ممیزی‌های امنیتی و افزایش سرعت تصمیم‌گیری مدیریتی می‌شود.

ابزارها و روش‌های مستندسازی شبکه

ما از ابزارهای Discovery مانند SNMP scanners، NMAP، LLDP/CDP و همچنین APIهای تجهیزات برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده می‌کنیم.

داده‌ها وارد قالب استاندارد می‌شوند و سپس در Visio با استفاده از شابلون‌های استاندارد (Cisco, HPE, Ubiquiti stencils) دیاگرام‌ها ترسیم می‌گردند. خروجی شامل فایل Visio (.vsdx)، PDF خلاصه‌سازی و یک فایل CSV/Excel از Inventory است.

ارائه خدمات حضوری و ریموت در فن نگار

تیم فن‌نگار خدمات مستندسازی شبکه با Visio را به‌صورت حضوری در مشهد و استان خراسان ارائه می‌دهد. برای شعب دورتر یا سایت‌های پراکنده، بخش بزرگی از فرآیند (Discovery، جمع‌آوری تنظمیات، طراحی Visio و بازبینی) را به‌صورت ریموت انجام می‌دهیم؛ تنها در صورت نیاز به ثبت فیزیکی کابل‌کشی یا شماره‌گذاری پچ پنل، تیم حضوری اعزام می‌شود. این ترکیب باعث می‌شود هزینه‌ها کاهش یابد و سرعت تحویل بالا برود.